Xaaladda u dhaxaysa Soomaaliya iyo Somaliland waxay noqotay mid kasii dareysa, iyadoo kala duwanaanshaha labada dhinac uu sii ifbaxayo. Halka koonfurta Soomaaliya ay weli wajahdo amni xumo, khilaaf siyaasadeed iyo dawlad aan si buuxda u shaqeyn, Somaliland ayaa dhistay nidaam dawladeed oo shaqeynaya, xasillooni leh, isla markaana maamusha dhulkeeda. Kala duwanaanshahani wuxuu dadka badan ku dhaliyay in ay is weydiiyaan mustaqbalka midnimada labada dhinac.
Maamul iyo Gacanta Dawlada
Mid ka mid ah farqiyada ugu weyn ayaa ah qaabka labada gobol loo maamulo. Somaliland, oo ku dhawaaqday madax-bannaanideeda 1991, waxay ku guuleysatay in ay dhisto dawlad shaqeysa oo leh ciidamo amni, hay’ado sharci ah, iyo doorashooyin joogto ah. In kasta oo aan weli si rasmi ah loo aqoonsan, waxay u shaqeysaa si la mid ah dal madax bannaan.
Dhanka kale, dawladda federaalka ah ee Soomaaliya ee fadhigeedu yahay Muqdisho, waxa ay xukuntaa kaliya qaybo ka mid ah caasimadda, waxayna aad ugu tiirsan tahay ciidamo shisheeye si loo ilaaliyo ammaanka. Gobollada kale ee dalka waxaa gacanta ku haya maamul-goboleedyo kala duwan, qaar badan oo ka mid ahna waxay leeyihiin ciidamo u gaar ah. Soomaaliya weli ma qaban doorasho hal cod iyo hal qof ah, waxaana weli ka jira khataro ka imanaya kooxaha hubeysan sida Al-Shabaab.
Ammaanka iyo Nolosha Maalinlaha ah
Amniga Somaliland ayaa aad uga fiican kan koonfurta Soomaaliya. Somaliland gudaheeda, dadka waxay si nabad ah ugu safri karaan habeenkii, xitaa waxay seexan karaan waddooyinka miyiga iyadoo aan laga cabsan wax weerar ah. Booliska iyo sharciga ayaa si fiican u shaqeeya, dadka badankoodna waxay aaminaan nidaamka dawliga ah.
Dhanka koonfurta Soomaaliya, dadku ma seexan karaan xitaa guryahooda iyagoo aan ka baqayn qarax ama weerar. Nolosha shacabka ee koonfureed waxay la kulmeysaa cabsi joogto ah iyo qalalaase amni oo baahsan.
Somalia iyo Somaliland
Horumarka iyo Dhismaha Qaranka
Somaliland waxay gaartay horumar muuqda oo dhanka waxbarashada, kaabayaasha dhaqaalaha, iyo nidaamka dimuqraadiga ah. Magaalooyinkeeda way kobcayaan, dhaqaalahuna wuu sii kordhaya inkastoo aysan helin caawimaad caalami ah iyo aqoonsi rasmi ah.
Soomaaliya, dhanka kale, waxay weli ku jirtaa marxalad dib-u-dhis ah kadib burburkii qaran. Inkastoo ay jiraan horumaro muuqda oo ka dhacay Muqdisho iyo magaalooyin kale, guud ahaan dalka wuxuu weli u baahan yahay xasillooni, wada-shaqayn siyaasadeed, iyo horumar dhaqaale.
Doodda Midnimada
Marka la eego kala duwanaanshahan, dad badan oo reer Somaliland ah waxay aaminsan yihiin in aysan habboonayn in lagu qasbo inay la midoobaan waddan aan shaqaynayn. Baaqyada kasoo yeera koonfurta Soomaaliya ee ku aaddan dib-u-mideynta waxaa badanaa lagu arkaa Somaliland dhexdeeda inay yihiin kuwo aan dhab ahayn ama xataa lagu faanayo. Reer Somaliland waxay sheeganayaan inay xaq u leeyihiin in la aqoonsado, maadaama ay caddeeyeen in ay si nabad ah iskood isu maamuli karaan.
Halkaa marka la joogo, Soomaaliya inteeda kale waxay u baahan tahay in ay xoogga saarto nabadda, horumarka siyaasadeed, iyo dhismaha dawlad rasmi ah. Kaddibna, haddii loo baahdo wada-hadal midnimo, waa in uu ahaadaa mid ku dhisan is-ixtiraam iyo rabitaan dhab ah — ma aha mid lagu khasbayo.
Somalia iyo Somaliland
Gabagabo
Soomaaliya iyo Somaliland waxay matalaan labo xaaladood oo aad u kala duwan. Hal dhinac ayaa weli la daalaa-dhaca badbaadada, halka kan kalena uu dhisanayo bulsho xasilloon oo shaqeysa. Xaqiiqdan lama indho-tiri karo. Haddii caalamku aqoonsado iyo haddii kale, Somaliland waxay la timid tusaale ah in nabad iyo maamul wanaagsan la dhisi karo. Taas kaliya ayaa si cad u muujinaysa in ay u qalmaan in codkooda la maqlo oo la ixtiraamo.
